Tavuk Gagalama
Tavuk gagalama, tavuk hastalıklarından bir tanesidir. Tavukların birbirini gagalaması ve çeşitli yeme bozukluklarının olması tavuk yetiştiriciliğinde ki en temel sağlık sorunlarından biridir. Çünkü tavuk gagalama, tavukların yaralanmasına ve ölmesine neden olabilmektedir.
Tavukların tüy gagalamasıyla başlayabilen, tavukların ve hindilerin saldırgan davranışlarından kaynaklanır. Ayrıca, yumurtlamadan hemen sonra havalandırma deliklerini gagalamayı veya kafa, tarak, vatka veya ayak parmaklarının gagalanması da bu sorunun temel göstergelerinden biridir. Tavuk gagalama ile ilgili tek bir neden yoktur. Ancak kalabalık, aşırı ışık yoğunluğu ve beslenme dengesizlikleri tavuk gagalamanın oranını artırmaktadır.
Tavuk Gagalamanın Riskleri
Tavukların birbirlerini gagalamasında ki en temel faktör yemleme hataları olarak bilinir. Rasyonların dengesiz bir şekilde bulunması, mineral eksiklikleri gagalama isteğinin çok daha fazla olmasına neden olur. Özellikle kümes dışında çıkmayan tavukların can sıkıntısını gidermek için de diğer tavukları gagaladığını ifade etmek mümkündür.
Yumurta üretimine giren fazla kilolu yarka veya üretimdeki tavuklarda mukoza, yumurtlama sırasında ve sonrasında delikten dışarı çıkacak ve bu kırmızı doku gagalanmayı etkileyecektir. Diğer faktörler, yetersiz besleme alanı, mineral ve vitamin eksiklikleri, cilt yaralanmaları ve her gün ölü kuşların ortamdan alınmamasıdır. Gagalama travması nedeniyle kuş kaybına ek olarak bu problem bulaşıcı hastalıkların bulaşmasına yol açar.
Tavuk Gagalama Nasıl Önlenebilir?
Tavuk gagalama probleminin kontrol altına alınması yukarıdaki risk faktörlerinin düzeltilmesine veya azaltılmasına bağlıdır. Müdahaleler arasında yetersiz beslenmenin düzeltilmesi, püre yeminin peletlenmiş yem ile değiştirilmesi, kanatlıların çıtalardan ziyade yerdeki altlığın üzerinde yetiştirilmesi, ışık yoğunluğunun azaltılması ve hedeflenen kuşlar için sığınak olarak tünekler sağlanması yer almaktadır.
Beyaz veya sarı iplerin asılması gibi çevresel zenginleştirme de faydalı olabilir. Üst gaganın keskin distal ucunun kırpılması, gagalamadan kaynaklanan cilt travmasını azaltacaktır. Bu, tavuklar 1 günlükken yapılabilir ve olgunlaşan tavuklarda 6-12 hafta arasında tekrarlanabilir. Gaganın ucu, yumurtadan çıkma gününde kızılötesi ısı ile de tedavi edilebilir. bu da minimum stresle kısaltılmış bir gaga ile sonuçlanır. Yaşlı kanatlılarda gaga kesimi sırasında hemostazı sağlamak için koterizasyon gereklidir. Bu sayede tavuklarda ki gagalama problemi ortadan kaldırılabilir.